30 jaar geleden dat Halil Havar, ‘The Great Turk’, met een helikopter ontsnapte uit gevangenis De Marwei in Leeuwarden. We blikken terug met twee betrokkenen.
Het ging om een 42-jarige Turkse gedetineerde, die slechts vijf weken eerder tot tien jaar gevangenisstraf was veroordeeld wegens drugshandel..
Spectaculaire ontsnapping
,,De helikopter was er ineens en was ook binnen twintig seconden weer verdwenen”, vertelde Marwei-directeur Hans Merkus in de Leeuwarder Courant van 19 februari 1991.
Tegen half zes ’s middags liep de man op de luchtplaats, toen er tot de schrik van de bewakers een kleine helikopter op het sportveld van De Marwei landde. De gevangene stapte er direct in en meteen daarna vloog het toestel weg. Het was secondenwerk.
Een 35-jarige Belgische medegevangene zag zijn kans schoon en probeerde mee te liften. Hij paste alleen niet meer in de tweepersoonsheli en greep zich vast aan het onderstel. Op 5 meter hoogte liet hij los en viel hij naar beneden op de luchtplaats. Hij raakte niet gewond.
De politie trof de – gestolen – helikopter een half uur later aan op het vliegveldje bij Drachten. Van de 42-jarige vuurwapengevaarlijke man en zijn piloot ontbrak vrijwel elk spoor. De politie wist alleen dat ze er vermoedelijk op een bromfiets vandoor waren gegaan.
Afsluiten van luchtplaatsen ging in tegen ‘kwaliteit van detentie’
De gebeurtenis leidde tot ophef in Nederland. Staatssecretaris Aad Kosto van Justitie kreeg kritische vragen vanuit de Tweede Kamer. Zo was eerder uit een oefening gebleken dat een goed georganiseerde ontsnapping per helikopter door de bewakers niet tegen te houden zou zijn.
Ontsnapte gevangene en piloot bleven spoorloos
Het zoeken naar de ontsnapte man en de piloot bleef vruchteloos. Een dikke maand na de ontsnapping.
Ook de vermoedelijke piloot verdween van de radar. Hij was een Brit en had ongeveer tien lessen gehad in de Hughes 300-helikopter bij een bedrijf uit Emmer-Compascuum. De leerling-piloot liet zich daar na de ontsnappingsvlucht nooit meer zien.
Schrijver van het boek Dorp achter tralies over De Marwei, stuurde een aanvulling:
,,De Turk heeft zijn ontsnapping met de helikopter in zijn vaderland groots gevierd. Hij is daar als een held onthaald en gaf vele interviews. Een van de kranten drukte zijn vluchtverhaal in stripvorm af, in drie tekeningen. De Turk knipte de strip uit, plakte die op een kaart en stuurde die naar de Marwei met daarop de tekst: Dank voor de goede zorgen. Hij vertelde de Turkse journalisten ook nog dat de directeur van de bajes zelf hem op het idee had gebracht door in de media te verkondigen dat ‘niemand uit de Leeuwarder gevangenis kan ontsnappen tenzij je een vogel bent’. Nou, dan word ik toch een vogel, vertelde de Turk trots.
Lees ook: Justitie: heeft de hulp van het leger ingeroepen voorkomen uitbraak Marengo-verdachten
